O Σεπτέμβριος είναι παγκοσμίως μήνας αφιερωμένος στη μάστιγα του 20ου αιώνα, την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ. Σύµφωνα µε στατιστικά στοιχεία, ένας στους πέντε ανθρώπους πάνω από τα 80 θα νοσήσει από κάποια µορφή άνοιας. Στη χώρα µας περίπου 200.000 άνθρωποι πάσχουν σήµερα από άνοια και ο αριθµός αναµένεται να αυξηθεί δραµατικά στο µέλλον.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συνηθισμένη μορφή άνοιας. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η φθορά της εγκεφαλικής λειτουργίας σε ό,τι αφορά την μνήμη, την συμπεριφορά, την λήψη αποφάσεων, την προσωπικότητα και την χρήση της γλώσσας. Μπορεί τα συμπτώματα αυτά να εμφανιστούν ακόμα και πρόωρα, σε ανθρώπους κάτω των εξήντα.
Η διάγνωση του Αλτσχάιμερ δεν είναι εύκολη υπόθεση, συνεπώς οι γιατροί επισημαίνουν πως αυτά είναι τα σημάδια που πρέπει να προσέχετε.
Απώλεια μνήμης
Ίσως το πιο κοινό σύμπτωμα. Γίνεται περισσότερο φανερό όταν το άτομο ξεχνάει πληροφορίες που έμαθε πρόσφατα, όπως το να μην μπορεί να θυμηθεί το όνομα κάποιου που μόλις γνώρισε, και να αναγκάζεται να ρωτήσει πολλές φορές. Είναι, επίσης, συνηθισμένο να ξεχνάει σημαντικές ημερομηνίες, όπως γενέθλια και επετείους. Η απώλεια μνήμης σχετίζεται με την προχωρημένη ηλικία, μα τα συμπτώματα της νόσου γίνονται προοδευτικά χειρότερα.
Χαμένα αντικείμενα
Ένα από τα συχνότερα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ είναι ο ασθενής να ξεχνάει όλο και περισσότερο που έχει αφήσει ορισμένα αντικείμενα. Και αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά πως δεν θα μπορεί να θυμηθεί που άφησε, για παράδειγμα, τα κλειδιά του, αλλά και ότι μπορεί να αφήνει τα αντικείμενα σε παράξενα μέρη.
Χάνονται
Το Αλτσχάιμερ επηρεάζει την μνήμη και τον τρόπο σκέψης με τέτοιο τρόπο, που ο ασθενής μπορεί να χάσει τον προσανατολισμό του σε οικεία μέρη, όπως για παράδειγμα η διαδρομή από το σούπερ μάρκετ στο σπίτι.
Προβλήματα με τον χρόνο και τον χώρο
Αυτό το σύμπτωμα εμφανίζεται σπανιότερα στο αρχικό στάδιο, αλλά οι ασθενείς μπορεί να ξεχάσουν πού βρίσκονται, ή με ποιον τρόπο βρέθηκαν εκεί – ακόμα κι αν είναι στο σπίτι τους. Πιο συνηθισμένα είναι τα προβλήματα με τον χρόνο. Για παράδειγμα, ο ασθενής μπορεί να πιστεύει πως κάτι σημαντικό συνέβη πολύ πρόσφατα, ενώ έχει συμβεί μήνες, ή και χρόνια, νωρίτερα.
Προβλήματα στην χρήση της γλώσσας
Οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ όχι μόνο μπορεί να δυσκολευτούν να βρουν τις σωστές λέξεις, αλλά μπορεί να χρησιμοποιούν παράξενες εκφράσεις, επειδή δεν θυμούνται τις ονομασίες κάποιων αντικειμένων. Επιπλέον, ίσως δυσκολεύονται να κάνουν συζητήσεις, σταματώντας κατά τη διάρκεια, χωρίς να ξέρουν από πού να ξεκινήσουν ξανά.
Αλλαγές στην προσωπικότητα και την διάθεση
Πολλές φορές, αυτές οι αλλαγές είναι το πρώτο πράγμα που παρατηρούν οι υπόλοιποι σε έναν ασθενή. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι η ανεξήγητη έλλειψη εμπιστοσύνης σε φιλικά και αγαπημένα άτομα, παρανοϊκές σκέψεις, άγχος ή κατάθλιψη. Γίνεται ακόμα πιο φανερό όταν άτομα που είναι γενικά ήρεμα αρχίζουν να εμφανίζουν επιθετικότητα χωρίς κάποιον λόγο. Επίσης, είναι πολύ εύκολο να ταραχτούν σε καταστάσεις που ξεφεύγουν από την καθημερινή τους ρουτίνα.
Δυσκολία στην συγκέντρωση
Το Αλτσχάιμερ μπορεί να επηρεάσει το κατά πόσο το άτομο μπορεί να ακολουθήσει κάποιο σχέδιο, είτε μιλάμε για μια συνταγή μαγειρικής, είτε για οτιδήποτε μπορεί να περιέχει οδηγίες. Οτιδήποτε έχει να κάνει με αριθμούς, όπως η διαχείριση των οικονομικών, μπορεί να γίνει όλο και πιο δύσκολο.
Τα συμπτώματα χειροτερεύουν
Όσο η ασθένεια εξελίσσεται, τα συμπτώματα γίνονται όλο και πιο έντονα. Πολλές φορές ο ασθενής δεν θα μπορεί να αναγνωρίσει αγαπημένα πρόσωπα, θα ξεχνάει λεπτομέρειες από την ζωή του, μπορεί να μιλάει χωρίς να βγάζει νόημα ή να έχει παραισθήσεις, και η κρίση του μπορεί να φτάσει σε σημείο που θα γίνει επικίνδυνος για τον εαυτό του.
Δεν υπάρχει θεραπεία για το Αλτσχάιμερ, αλλά η γρήγορη διάγνωση είναι σημαντική, ώστε ο ασθενής να λάβει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή για να καθυστερήσει όσο περισσότερο γίνεται την εξέλιξη της ασθένειας.
Πώς θα προστατευτείτε από το Αλτσχάιμερ;
Η συστηματική σωματική αλλά και πνευματική άσκηση, φαίνεται ότι προστατεύουν από την άνοια. Άνθρωποι υψηλού μορφωτικού επιπέδου που ασκούν συστηματικά το μυαλό τους παρουσιάζουν νόσο Αλτσχάιμερ σε μεγαλύτερη ηλικία και σε ηπιότερη μορφή σε σχέση με εκείνους που κρατούν το μυαλό τους σε αδράνεια.
Δραστηριότητες όπως το διάβασμα, τα πνευματικά παιχνίδια (χαρτιά, σκάκι) ή ακόμη και πιο απλές δραστηριότητες, όπως η λύση σταυρολέξων, μπορούν να κρατήσουν ζωντανές τις νοητικές λειτουργίες των ηλικιωμένων και να βοηθήσουν στη διατήρηση της μνήμης τους.
Τι άλλο μπορείτε να κάνετε για μυαλό – ξυράφι
-Να γυμνάζεστε συστηματικά. Το ιδανικό είναι 180 λεπτά άσκησης την εβδομάδα, συνδυάζοντας αεροβικές ασκήσεις (περπάτημα, χαλαρό τρέξιμο, κολύμβηση, ποδηλασία) με ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης (π.χ. βάρη και μηχανήματα αντίστασης στο γυμναστήριο ή ασκήσεις με βιβλία και μπουκάλια με νερό στο σπίτι).
-Να τρέφεστε υγιεινά. Η διατροφή σας πρέπει να συμπεριλαμβάνει ψάρια, όσπρια, φρούτα, λαχανικά και όσπρια, 2 ποτηράκια κόκκινο κρασί την ημέρα και σποραδικά λευκό κρέας.
-Μην απομονώνεστε. Φροντίστε να έχετε δραστήρια κοινωνική ζωή με συγγενείς και φίλους
-Μην καπνίζετε. Και μην εκτίθεστε στον καπνό των τσιγάρων των άλλων.
-Προσέξτε το σωματικό βάρος σας. Αν έχετε περιττά κιλά, πρέπει να τα χάσετε.
-Αν έχετε αυξημένη πίεση, χοληστερόλη ή/και σάκχαρο, φροντίστε να τα ρυθμίσετε.
Πηγη: iatronet.gr
Κέντρο Αποκατάστασης Θεσσαλονίκη
Σεπτεμβριος 2019
